Khi nhắc đến thiền, mọi người thường nghĩ tới việc ngồi xếp vòng, với hai tay đặt nhẹ lên đầu gối, hoặc tay chắp trước ngực. Nhưng trên thực tế, bạn có thể thực hành thiền ở bất kì tư thế nào, và ở bất cứ đâu; thậm chí là khi nằm, đứng, hoặc đi bộ. Để thực hành thiền, việc chọn một tư thế thoải mái là điều rất quan trọng. Mindfully xin chia sẻ để bạn ngồi thiền đúng cách với 6 tư thế cơ bản sau:
Toc
1. Tư thế ngồi trên sàn nhà
Đây là một trong những tư thế thiền phổ biến nhất. Để bắt đầu, bạn có thể ngồi trên một tấm thảm hoặc nệm, để đảm bảo cơ thể được thoải mái nhất. Sau đó, bạn cần giữ thẳng lưng, đầu, và cổ. Bạn có thể tựa nhẹ vào tường, hay bất kì vị trí nào để giữ cho lưng luôn được thẳng. Thả lỏng hai vai và cúi nhẹ cằm. Tiếp đến, hãy gập hai chân lại, ngồi với tư thế xếp vòng. Bạn cũng có thể duỗi thẳng hai chân nếu thấy thoải mái. Cuối cùng, đặt nhẹ bàn tay lên đùi hoặc đầu gối.
2. Tư thế quỳ gối
Để thực hiện tư thế một cách dễ dàng, bạn nên chuẩn bị một chiếc thảm tập hoặc nệm. Sau đó, quỳ gối, thả lỏng hai vai, và đặt tay lên đùi hoặc đầu gối. Ở tư thế này, bạn sẽ dễ dàng giữ cho lưng thẳng và cằm thả lỏng hơn. Nhưng nếu ngồi ở vị trí này khiến bạn đau chân, bạn có thể cân nhắc thực hiện tư thế thiền khác.
3. Tư thế ngồi trên ghế
Thiền trên ghế là một cách hiệu quả nếu bạn cần được nghỉ ngơi 5 phút trong giờ làm việc, hoặc trong khi di chuyển trên xe. Để bắt đầu, bạn cần ngồi thẳng lưng, đầu, và cổ. Bạn có thể dựa vào lưng ghế để thực hiện dễ hơn. Nếu cần thiết, bạn cũng nên đặt một chiếc gối nhỏ ở phần lưng dưới. Sau đó, để bàn chân tiếp xúc với sàn nhà, và đặt nhẹ hai tay lên đầu gối, hoặc đùi.
4. Tư thế nằm
Bạn sẽ dễ thấy thoải mái hơn khi thiền nằm. Đây có thể là một bài tập hiệu quả trước lúc đi ngủ, hoặc khi mới thức dậy. Để bắt đầu, bạn hãy chọn một nơi thoải mái, và nhẹ nhàng đặt lưng, rồi tới cả cơ thể. Bạn cũng có thể kê một chiếc gối trên đầu, hoặc một miếng nệm dưới đầu gối để thoải mái hơn. Hãy duỗi thẳng chân, và nhẹ nhàng đặt hai tay dọc theo thân mình, hoặc bất kì vị trí nào bạn thấy thoải mái, và tập trung vào hơi thở. Nhưng nếu bạn cảm thấy dễ buồn ngủ khi thiền nằm, bạn nên cân nhắc thử các tư thế đứng và ngồi vào lần thiền tập sau.
5. Tư thế đứng
Thiền đứng giúp cơ thể khỏe mạnh vững vàng hơn, giống như việc thực hành các bài tập thể dục. Trước khi bắt đầu, bạn có thể vận động nhẹ nhàng với đầu gối và hai cánh tay để thả lỏng cơ thể. Sau đó, hãy đứng thẳng lưng, hai chân rộng bằng vai. Thả lỏng đầu gối, lưng, và hai vai. Bạn cũng có thể đặt bàn tay lên bụng để cảm nhận được hơi thở chuyển động trong cơ thể mình. Tập trung vào hơi thở và cảm nhận sự lưu thông của nó trong cơ thể. Nếu bạn muốn, có thể đưa ánh mắt về phía trước hoặc giữ nguyên ở tâm điểm. Điều quan trọng là đừng căng thẳng bất kì phần nào của cơ thể và giữ cho tư thế thoải mái. Bạn có thể duy trì tư thế này trong khoảng 5-10 phút.
Tư thế thiền đứng giúp cải thiện sự cân bằng và linh hoạt của cơ thể, đồng thời tăng cường khả năng tập trung và giảm căng thẳng. Nếu bạn có vấn đề về lưng hoặc đau nhức ở các khớp, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu tập luyện.
Hãy nhớ rằng việc tập thiền không chỉ là để rèn luyện cơ thể mà còn rèn luyện tâm trí. Hãy cảm nhận sự yên bình và thanh thản khi tập thiền đứng, với mỗi hơi thở, bạn có thể cảm nhận được sự lưu thông của năng lượng trong cơ thể và làm cho tâm trí trở nên bình an.
Ngoài ra, tư thế thiền đứng cũng có thể được áp dụng vào các hoạt động hàng ngày như khi chờ đợi xe buýt hay trong các cuộc gặp gỡ xã hội. Thay vì đứng người thẳng, hơi căng thẳng và không thoải mái, bạn có thể lựa chọn tư thế thiền đứng để giúp cơ thể và tâm trí được nghỉ ngơi và lưu thông năng lượng.
Nếu bạn muốn tập thiền đứng một cách hiệu quả hơn, bạn có thể sử dụng các phương tiện hỗ trợ như ghế thiền hoặc chân bàn để giữ cho cơ thể ổn định và thoải mái hơn. Các bài tập đứng thiền cũng có thể giúp cải thiện cân bằng và sự linh hoạt của cơ thể, giúp bạn duy trì tư thế thiền lâu hơn.
6. Tư thế di chuyển
Thiền không chỉ là ngồi yên một chỗ, bạn hoàn toàn có thể thiền trong lúc đi bộ, tập yoga, hay tắm rừng. Khi đó, bạn chú tâm vào những chuyển động của cơ thể và môi trường xung quanh mình. Hãy để ý xem bước chân của bạn như thế nào, nhẹ nhàng, nặng nề, chậm rãi hay vội vã? Quan sát tư thế bạn chuyển động ra sao, cơ thể bạn đang được nâng đỡ thế nào. Bạn cũng có thể thực hiện những động tác yoga đơn giản để kết hợp với việc thiền di chuyển.
Thiền di chuyển là một cách rất tốt để rèn luyện sự tập trung và khả năng quan sát của bạn, đồng thời giúp kết nối với không gian xung quanh và tự bản thân. Hãy dành ít nhất 10-15 phút mỗi ngày để thực hiện thiền di chuyển và trải nghiệm những cảm giác tuyệt vời mà nó mang lại. Bạn sẽ cảm nhận được sự thư thái và tự tin hơn trong cuộc sống hàng ngày của mình.
Một số lưu ý để ngồi thiền đúng cách
Dù bạn có lựa chọn tư thế nào, dưới đây là 6 quy tắc cơ bản bạn cần lưu ý:
- Mắt: nhìn hơi hướng xuống sàn nhà, hoặc một điểm bất kì trong không trung. Bạn cũng có thể nhắm mắt để tập trung hơn
- Cằm: hơi cúi nhẹ để giữ cho cột sống cổ của bạn được thẳng.
- Xương sống: giữ thẳng lưng một cách tự nhiên, hạn chế dựa vào tường hay ghế
- Vai: thả lỏng và thư giãn, hai bên vai cao bằng nhau
- Cánh tay: song song với thân mình, lòng bàn tay để tự nhiên trên đùi hoặc đầu gối.
- Đầu gối: giữ thẳng với tư thế đứng và thiền hành; và bắt chéo thoải mái khi ngồi trên sàn nhà.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo một số phương pháp thiền phổ biến để kết hợp cùng với các tư thế gợi ý trên.
Nhắn nhủ từ Mindfully
Lựa chọn tư thế là một yếu tố quan trọng để tập trung thiền định. Chỉ khi thân thể bạn được thả lỏng, việc thực hành mới mang lại hiệu quả tốt nhất. Trên thực tế, không có cách ngồi thiền nào là chuẩn với tất cả mọi người. Bạn nên trải nghiệm và lựa chọn ra tư thế phù hợp với mình. Để thực hành thiền, bạn có thể truy cập ứng dụng Mindfully – Ứng dụng Thiền từ Việt Nam để nhận được những hướng dẫn chi tiết, đơn giản, và khoa học. Bạn sẽ hiểu được tư thế nào là phù hợp với cơ thể và tâm trí của mình, để có được một buổi thiền định thật sự hiệu quả và thoải mái.
Ngoài ra, không chỉ tư thế ngồi, việc chọn đúng không gian cũng rất quan trọng trong việc thiền định. Hãy chọn một nơi yên tĩnh, ít ồn ào và không bị xáo trộn để đảm bảo tập trung tốt nhất. Bạn có thể chọn một góc trong phòng ngủ, hoặc cảm hứng từ thiên nhiên với việc đi ra công viên hay bờ biển để thiền.
Đừng quên lựa chọn thời gian phù hợp cho việc thiền định. Việc tập trung vào hơi thở và suy nghĩ của bản thân đòi hỏi sự yên tĩnh và không có áp lực từ công việc hay cuộc sống. Vì vậy, hãy chọn một thời điểm trong ngày mà bạn có thể hoàn toàn dành cho việc thiền định, không bị gián đoạn bởi những yêu cầu công việc hay gia đình.
Nguồn tham khảo:
- Mindful – How to Find the Right Meditation Posture for Your Body
- Healthline – Meditation Poses: In Your Desk Chair, on the Floor, and More
- Insider – The 4 best meditation positions — and why your posture is important